1. Czym jest Konferencja Stron Konwencji( COP) Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu?

Konferencja Stron Konwencji( Conference of the Parties) to forum dyskusji politycznych w zakresie ochrony klimatu i wdrążaniu nowych rozwiązań zapobiegających negatywnym zmianom w klimacie. Jest to najwyższy organ Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC- United Nations Framework Convention on Climate Change), zjazdy odbywają się raz do roku i głównym zadaniem jest ustalanie reguł UNFCCC. Organizatorem Konferencji jest Sekretariat Konwencji Narodów Zjednoczonych ds. zmian klimatu. W pracach Konferencji bierze udział ponad 190 delegacji z różnych krajów z ministrami środowiska lub zmian klimatu na czele. W pracach konferencji udział biorą przedstawiciele tych państw, które podpisały konwencję, obserwatorzy oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych. W ramach COP oprócz oficjalnych sesji odbywają się warsztaty, seminaria, wystawy, debaty i happeningi. W trakcie prac występuje duża aktywność organizacji pozarządowych.

2. Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu.

Jest to najważniejsza umowa mówiąca o podstawach międzynarodowych działań w walce z globalnym ociepleniem. Została ona uchwalona na „Szczycie Ziemi” w Rio de Janeiro w 1992 roku, Określa ona cele i zasady współpracy przeciwko zmianom klimatu, globalnemu ociepleniu, w tym traktuje o redukcji emisji gazów cieplarnianych. W wyniku postanowień konwencji dochodzi do kolejnych spotkań, do następnych procesów politycznych i podpisywania umów politycznych odnośnie ochrony środowiska i zmian klimatu - jak choćby podpisany w 1997 roku Protokół z Kioto. W konwencji zawarto również takie zadania dla społeczności międzynarodowej jak: wsparcie technologiczne i finansowe dla krajów rozwijających się, transfer technologii i międzynarodowy handel związany z emisją dwutlenku węgla do atmosfery. Najwyższym organem konwencji jest Konferencja Stron Konwencji (COP), która odbywa się raz w roku.

3. Historia Konferencji Klimatycznych

W 1979 odbyła się pierwsza świtowa Konferencja Klimatyczna. Ustanowiono w jej wyniku pierwszy Światowy Program Klimatu. Do następnej konferencji doszło w Toronto w 1988 roku - dotyczyła zmian w atmosferze. Uczestniczyło w niej 340 delegatów z 46 krajów świata. Zapoczątkowała proces przygotowania konwencji w celu ochrony atmosfery.
W trakcie jej działania powstaje IPCC- Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu, który ma przygotować raport dotyczący zmian klimatu. W 1990 roku IPCC wydaje bardzo niepokojący raport odnośnie zmian klimatu, który doprowadza do organizacji II Światowej Konferencji Klimatu. W 1992 roku odbył się w Rio de Janeiro tzw. Szczyt Ziemi. W trakcie jego trwania przygotowano i podpisano Ramową Konwencję ds. Zmian Klimatu. Podpisały ją 194 państwa i określała ona cele i zasady współpracy przeciwko zmianom klimatu. Organem UNFCCC jest Konferencja Stron Konwencji (COP). Pierwsze posiedzenie odbyła w 1995 roku w Berlinie. W 1996 roku wydany został drugi raport IPCC, w którym zalecano podjecie efektywnych i kosztownych kroków zgodnych ze zrównoważonym rozwojem. Doprowadziło to do kolejnego spotkania COP w Tokio gdzie wypracowano wspólne porozumienie dotyczące działań w walce z globalnym ociepleniem. W wyniku tego w tym samym roku podpisany został z Protokół z Kioto. Jednak wszedł on w życie dopiero w 2005 roku. W tym samy roku doszło do kolejnego już jedenastego spotkania w ramach COP i pierwszego w ramach MOP- Stron Protokołu z Kioto. W zeszłym roku na indonezyjskiej wyspie Bali odbyła się XIII Konferencja Stron Konwencji (COP13). Ustalono w trakcie jej trwania szereg porozumień politycznych dotyczących ochrony środowiska. Najważniejszą sprawą omawianą w trakcie trwania szczytu był problem wygasania w 2012 roku protokołu z Kioto. Dlatego potrzebne jest wypracowanie nowego porozumienia w związku z emisją gazów cieplarnianych, które musi zostać przygotowane do końca 2009 roku. Z tego tez powodu jest to duża szansa na prestiżowy sukces dla Polski na wynegocjowanie tego porozumienia właśnie w Poznaniu. W 2008 roku w grudniu w Poznaniu odbędzie się XIV Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych ds. zmian klimatu razem z IV sesją spotkania stron Protokołu z Kioto. Polsce zależy na wskazaniu konkretnych udanych transferów technologii oraz działań dotyczących adaptacji nowych technologii niezbędnych do zapobiegania zmianom klimatu i również, aby te dobre praktyki upowszechnić.

4. Protokół z Kioto

Protokół z Kioto to uzupełnienie Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Kklimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change), a zarazem główne międzynarodowe porozumienie dotyczące zapobieganiu globalnego ocieplenia. Protokół wszedł w życie w 2005 roku, ale wynegocjowany został w Kioto w 1997 roku. Zgodnie z postanowieniami strony konwencji zobowiązane są do redukcji emisji szkodliwych gazów cieplarnianych (dwutlenku węgla, metanu, tlenku azotu, HFC i PFC) do atmosfery do roku 2012 o 5,2% w stosunku do roku bazowego -1990. W przypadku byłych krajów bloku komunistycznego rok bazowy to rok 1988. W zależności od własnych deklaracji krajów w załączniku II do protokołu wymieniono o ile dane kraje zredukują swoją emisje gazów cieplarnianych. I tak wspólnie Unia Europejska (z 1997 roku) ustaliła redukcję emisji o 8 %, Polska i Węgry redukcję o 6 %, Stany Zjednoczone o 7 %, Rosja i Ukraina zobowiązały się utrzymać emisję na takim samym poziomie, jaki był w roku bazowym. Niestety Stany Zjednoczone, państwo które emituje do atmosfery najwięcej szkodliwych substancji (35% światowej emisji) nie ratyfikowało protokołu.

Na zielono zaznaczono kraje, które podpisały i ratyfikowały protokół, na żółto kraje, które podpisały protokół i jego ratyfikacja trwa, na czerwono kraje, które protokół podpisały, ale odmówiły ratyfikacji. Kraje zaznaczone na szaro nie wypracowały stanowiska. Dane z grudnia 2007¹

W przypadku niemożności wypełnienia norm albo posiadania dużej rezerwy jeśli chodzi o redukcje emisji w ramach protokołu jest dozwolony handel limitami. Protokół umożliwia handel jednostkami przyznanej emisji oraz wykorzystanie ich do wypełnienia zobowiązań poświadczonych jednostek redukcji emisji uzyskanych z realizacji projektów w krajach rozwijających się w ramach mechanizmu czystego rozwoju (CDM) a także jednostek emisji redukcji, uzyskanych z projektów realizowanych wspólnie (JI) przez kraje z Załącznika I. Protokół zobowiązuje strony wymienione w Załączniku II do konwencji do zapewnienia nowych, dodatkowych środków na wypełnienie zobowiązań krajów rozwijających się, wymienionych w art. 4 ustęp 1 konwencji. ²

Protokół podpisać mogą jedynie te państwa, które uprzednio ratyfikowały konwencję Narodów Zjednoczony ds. zmian klimatu. Aby traktat mógł wejść w życie musiała zostać spełniona zasada „2x55” to znaczy musiało ją ratyfikować 55 państw stron konwencji, które produkują przynajmniej 55% światowej emisji dwutlenku węgla do atmosfery. 90 dni po spełnieniu tych wymogów protokół mógł wejść w życie.

Protokół potwierdza zasadę, że kraje rozwinięte są zobowiązane do wspierania rozwoju technologicznego słabiej rozwiniętych krajów oraz studiów i projektów związanych z badaniem klimatu. Priorytetem są tutaj badania nad rozwojem alternatywnych źródeł pozyskiwania energii, jak energia wiatru, słońca bądź nuklearna.

Jednak pełne wyegzekwowanie spełnienia zobowiązań jest bardzo trudne. Co prawda w protokole zapisane jest, że jeżeli dane państwo do 2012 roku nie spełni wymaganych limitów to wtedy na następny okres zostanie obciążone karnym obniżeniem o 30% limitu emisji. Nie istnieją realne instrumenty kar finansowych za przekroczenie limitów, a problem przekraczania limitów kraje mogą załatwić polubownie na arenie międzynarodowej w ramach odkupienia limitów, inwestycji w krajach rozwijających się lub przeprowadzania szerokiego programu zasadzania drzew.

Warto zauważyć, że jeżeli wziąć pod uwagę prognozowane wcześniej poziomy emisji gazów cieplarnianych, planowana jest redukcja aż o 29% w skali całej planety. Protokół z Kioto może być uważany za pierwszy krok międzynarodowej społeczności do wspólnego sformalizowanego działania na rzecz skutecznej ochrony środowiska. Jeśli jego wszelkie postanowienia zostaną wykonane, temperatura na Ziemi do 2050 roku powinna się zmniejszyć średnio 0,2°C.